آموزش زبان عربی در ایران؛ چالشها، فرصتها و مسیر پیشرو
کمال ابراهیمی کاوری: آموزش زبان عربی در ایران به دلیل پیوندهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی میان ایران و جهان عرب همواره جایگاه ویژهای داشته است. این زبان به عنوان زبان قرآن و متون دینی، از دیرباز در نظام آموزشی ایران حضور داشته و امروزه نیز بخشی از برنامه درسی مدارس و دانشگاهها را تشکیل میدهد. با این حال، روند یادگیری این زبان با چالشهایی همراه بوده که بر میزان تسلط دانشآموزان و دانشجویان بر آن تأثیر گذاشته است.
زبان عربی در ایران، در کنار زبان فارسی، دارای جایگاهی خاص است. طبق برنامههای رسمی آموزشی، عربی از مقطع متوسطه به عنوان یکی از دروس اصلی تدریس میشود و در برخی رشتههای دانشگاهی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این، حوزههای علمی مانند الهیات، فقه و مطالعات اسلامی به شدت با زبان عربی در ارتباط هستند. با این حال، بسیاری از دانشآموزان و حتی فارغالتحصیلان دانشگاهی با وجود گذراندن واحدهای درسی عربی، توانایی مکالمه و درک متون عربی را به طور کامل ندارند.
یکی از مشکل های اصلی در آموزش زبان عربی، تأکید بیش از حد بر قواعد دستوری و ترجمه محور بودن روش تدریس است. این شیوه، یادگیری را دشوار کرده و باعث کاهش انگیزه زبانآموزان میشود. همچنین، تفاوت میان عربی فصیح و گویشهای محلی موجب شده که حتی افرادی که عربی فصیح را در مدارس میآموزند، در برقراری ارتباط با عربزبانان دچار مشکل شوند.
کمبود محیطهای تعاملی نیز یکی دیگر از موانع یادگیری است، زیرا برای تسلط بر یک زبان، نیاز به تمرین و کاربرد عملی آن وجود دارد، در حالی که در ایران فرصتهای کافی برای این امر فراهم نیست. علاوه بر این، ضعف در آموزش مهارتهای گفتاری و شنیداری، که معمولاً در حاشیه قرار گرفتهاند، باعث شده یادگیری زبان عربی به یک فرآیند یکطرفه و غیرکاربردی تبدیل شود.
برای بهبود وضعیت آموزش زبان عربی در ایران، استفاده از روشهای نوین آموزشی ضروری است. بهرهگیری از تکنیکهای ارتباطی، محتوای چند رسانهای و رویکردهای تعاملی میتواند یادگیری را جذابتر و مؤثرتر کند. همچنین، افزایش تعامل ها با کشورهای عربزبان از طریق برنامههای دانشجویی، فرهنگی و رسانهای، امکان تقویت مهارتهای زبانی را برای زبانآموزان فراهم میکند. در کنار آموزش عربی فصیح، توجه به گویشهای رایج عربی، بهویژه در مناطق هممرز با کشورهای عربی، میتواند به بهبود ارتباط های تجاری، فرهنگی و اجتماعی کمک کند.
علاوه بر این، توسعه منابع آموزشی جدید مانند فیلم، پادکست و داستانهای جذاب به زبان عربی، میتواند یادگیری را لذتبخشتر کند و انگیزه زبانآموزان را افزایش دهد.
آموزش زبان عربی در ایران نیازمند تحول در روشهای تدریس، افزایش محیطهای تعاملی و رویکردی کاربردیتر است. با اجرای سیاستهای مؤثر، میتوان این زبان را به ابزاری برای توسعه فرهنگی، اقتصادی و دیپلماتیک تبدیل کرد و ارتباط ایران را با کشورهای عربزبان تقویت نمود.
انتهای پیام/
